środa, 15 października 2014

Dawna i współczesna Mezopotamia

System polityczny
Dawniej
Pierwsze cywilizacje starożytne takie jak: Egipt, Mezopotamia i Chiny cechowała podobna polityka. Powstały w zbliżonych warunkach - nad wielkimi rzekami oraz ustrój polityczny, który historycy nazwali później despotią teokratyczną- to były ich wspólne cechy. Ten typ rządzenia polegał na skupieniu nieograniczonej władzy w rękach silnej jednostki, która jednocześnie była zwierzchnikiem religijnym. Władcy byli wręcz uważani za wcielenia bóstw. 
W przypadku Mezopotamii taką władzę miał król.
Bezpieczeństwo i pomyślność państwa zależała od utrzymania „boskiego ładu”.
 Jego gwarantem był monarcha. 
W Egipcie był nim faraon,  ensi u Sumerów , lugal, a potem  w państwie sumeryjsko-akkadyjskim czy żydowskim, był nim król.  W Mezopotamii władca był w trzecim tysiącleciu jeszcze inkarnacją samego boga, jego uosobieniem. W drugim tysiącleciu uważano go już za wybrańca bóstw, zastępcę boga na ziemi. Stopniowy upadek idei boskości panującego był więc wyraźny. Złożyły się na to różne czynniki takie jak:
 brak trwałego zjednoczenia państw,
· upadek państwowości;
· złe rządy;
· klęski wojenne;
· liczne zamachy stanu, detronizacje itp.
Władza monarchy miała charakter despotyczny. Panujący łączył w swym ręku całą władzę:
· ustawodawczą;
· wykonawczą;
· sądowniczą;
· wojskową.
Realizację tych uprawnień traktowano zgodnie z teokratycznym charakterem państwa, jako wykonywanie woli boga, która była święta, sprzeciwienie się jej uznawano za najcięższe przestępstwo, dlatego grożono najsurowszymi karami.

Dziś
Teraz na terenie gdzie znajdowała się starożytna Mezopotamia leżą państwa jak Syria, Irak, Iran i Arabia Saudyjska. 

Syria:
Ustrój polityczny- republika
Typ państwa- państwo unitarne
Głowa państwa- prezydent Baszar al-Asad

 Irak
Ustrój polityczny- demokracja parlamentarna
Typ państwa- republika federalna
Głowa państwa- prezydent Dżalal Talabani

Iran:
Ustrój polityczny- republika islamska
Głowa państwa- prezydent Hasan Rowhani      

Arabia Saudyjska
Ustrój polityczny- islamska monarchia absolutna
Głowa państwa- król Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud


System Społeczny
Na szczycie władzy stał król, następnie kapłani i urzędnicy potem żołnierze na samym końcu znajdowali się kupcy chłopi oraz rzemieślnicy.
Dziś władzę sprawuje prezydent.


                            Religia
Kiedyś
Religie w regionach Mezopotamii:
-religia Sumeryjska
Każde miasto miało własne tradycje religijne i boga opiekuna np. Bóg Enki w mieście Eridu.

- religia Babilońska
Była ona kultem płodności, a jej głównym bogiem był Marduk. Kult babiloński zmuszał ich do odprawiania obrzędów magicznych,  składania ofiar i libacji, a kapłanie babilońscy byli egzorcystami


- religia Asyryjska
Jej głównym bogiem był Aszur. Ludzie wyobrażali sobie królestwo Aszura jako odzwierciedlenie ich monarchii. Najwyżej postawionymi ludzie w tej religii byli kapłanie.

Dziś
W starożytności istniało o wiele więcej religii, niż dziś w Mezopotamii. Na jej regionie panuje w większości islam. 

                    Pozycja ekonomiczna
Znacznym przełomem w rozwoju społeczeństw mezopotamskich było wynalezienie pisma, (ok. 3300-3200 p.n.e.), które w formie piktograficznej służyło początkowo głównie celom administracyjno-gospodarczym, a z czasem jego zastosowanie znacznie się rozszerzyło o wyrażanie także treści duchowych w literaturze zarówno o charakterze religijnym, jak i świeckim. Do najbardziej znanych dzieł powstałych na terenie Mezopotamii należą m.in. eposy.

                      Nazwy konfliktów
                        -Wojna palestyńska
-Konflikt arabsko-żydowski
-Wojna sueska
-Wojna iracko-irańska  

Język
Starożytny język mezopotamski jest złączeniem języków używanych przez plemienia starożytnej Mezopotamii język ten nie jest używany obecnie. Zastąpił go podobnie jak w starożytnym Egipcie język arabski, który ma odmienne niewiele różniące  się od siebie formy zależne od danego państwa.
Język sumeryjski- język starożytnego Sumeru, używany w południowej Mezopotamii od co najmniej IV tysiąclecia p.n.e. To najstarszy zapisany język. Był używany w Mezopotamii jako język tekstów religijnych,  ceremonialnych i naukowych do około I w.p.n.e.  Jest na ogół uważany za język izolowany. Do zapisu używano pisma klinowego. Został wyparty przez język akadyjski około 2000 p.n.e.

Język akadyjski- używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. W drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. był używany w kontaktach dyplomatycznych między Egiptem, Mezopotamią, Antolią, Palestyną i Syrią. Język akadyjski zapisywany był sumeryjskim pismem klinowym.

Źródła:
Podręcznik Historia 1 klasa gimnazjum
Zadane.pl
Wikiepedia.pl

piątek, 10 października 2014

Dawny i współczesny Egipt

System polityczny
Dawniej
W starożytnym Egipcie panowała monarchia despotyczna, w której król miał nieograniczoną władzę.
Na szczycie hierarchii społecznej, blisko świata bogów, stał król zwany faraonem. Faraon był człowiekiem, który na ziemi występował w roli boga. Faraoni mieli mnóstwo złotej biżuterii, wspaniałe pałace, służbę, cudowne życie, a po śmierci mumifikowano i chowano ich w piramidach, które dzisiaj są wielkim zabytkiem. Jednak w Egipcie panowała bieda, więc ludziom nie żyło się zbyt dobrze. Większość faraonów nie przysłużyła się swemu ludowi lecz przez swoje wymagania i luksusy zwiększali biedę w kraju.

Dziś
Zgodnie z konstytucją z 1971 r., zmodyfikowaną w roku 1980, ustrojem politycznym Egiptu jest republiką prezydencką z systemem wielopartyjnym.

Głową państwa jest prezydent. Jego kandydaturę wysuwa parlament, a zatwierdzają obywatele na 6-letnią kadencję w głosowaniu powszechnym. Liczba kadencji jest nieograniczona, a prezydent ma szerokie uprawnienia w zakresie władzy wykonawczej i ustawodawczej. Mianuje jednego lub więcej wiceprezydentów, premiera, Radę Ministrów i 1/3 składu Rady Konsultatywnej (organ doradczy). Zgromadzenie Ludowe (o 5-letniej kadencji) składa się z 454 członków, z tego 444 nominowanych w wyborach powszechnych, a 10 mianowanych przez głowę państwa.

                                             System Społeczny

Dawniej
Ludność starożytnego Egiptu dzieliła się na kilka warstw. 


Faraon- Uważany był za boga, syna boga lub w późniejszych czasach za zwierzchnika pomiędzy ludem a głównym bogiem Re. Był monarchą despotycznym. Był najważniejszym człowiekiem w Egipcie.

Kapłani- Wielu z nich było doradcami faraona. Pełnili funkcje religijne, zarządzali majątkami należącymi do świątyń.

Urzędnicy- Mieli wielkie wpływy i zazwyczaj wywodziły się z najbliższego otoczenia faraona.

Żołnierze- Pełnili oni służbę dożywotni. Byli to najczęściej chłopi, ale także rzemieślnicy.

Chłopi, rzemieślnicy- Zasiewali ziemię, zbierali jej plony i dbali o utrzymywanie systemu irygacyjnego. Musieli również wykonywać wszelkie prace budowlane. Byli oni najliczniejszą grupą. 

Niewolnicy- Nie posiadali żadnych praw. Byli to głównie jeńcy wojenni lub dłużnicy.

Dziś
Egipt w dniach dzisiejszych jest państwem demokratycznym. Czyli, że źródło władzy stanowi wola większości obywateli (sprawują oni rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawicieli).

Religia
Dawniej
Egipcjanie czcili wiele bóstw. Wiara odgrywała w starożytnym Egipcie bardzo ważną rolę, zarówno w życiu państwowym, jak i indywidualnym każdego człowieka. W życiu zwykłych ludzi religia, wiara w bogów, w ich nieustanny wpływ na życie doczesne była bardzo silna. Każda czynność miała niejako boski znak i była uzależniona od bogów, ich woli i charakteru. Ważną rolę w religii Egipcjan odgrywał bóg Re, który był uznawany za króla bogów i stworzyciela świata. W świecie podziemnym rządził Ozyrys i Nut. Żoną Ozyrysa była Izyda i razem mieli syna, Horusa. 


 Dziś
Konstytucja Egiptu czyni z islamu religię państwową. Gwarantuje wprawdzie wszystkim obywatelom wolność wyznania, ale w praktyce jest ona mocno ograniczona. Na dowodach osobistych umieszczana jest informacja o przynależności religijnej, przy czym dozwolony jest wybór między trzema oficjalnie uznanymi religiami: islamem, chrześcijaństwem i judaizmem. Wyznawcy innych religii nie uzyskują dowodów osobistych, co oznacza rezygnację z praw. To samo dotyczy muzułmanów, którzy przeszli na chrześcijaństwo.

 Pozycja ekonomiczna

Podstawą egipskiej gospodarki było dobrze funkcjonujące rolnictwo. O jego ogromnym znaczeniu świadczy choćby fakt, że w większości grobowców znajdują się sceny ukazujące uprawę roli. Sprawne funkcjonowanie gospodarki stymulowały też surowe kontrole i drastyczne kary za złe zarządzanie i marnotrawstwo.

Nazwy konfliktów
Dawniej
-Bitwa pod Hamą-605 p.n.e.-Bitwa nad Wielkim Jeziorem Gorzkim-925 p.n.e.-Bitwa pod Awaris-1580 p.n.e.
-Bitwa pod Megiddo-1469 p.n.e.
-Bitwa pod Kadesz-1280 p.n.e.

Dziś
-protesty
-ataki 
-zamachy

Język
Dawniej
Język egipski jest już językiem wymarłym. Język ten stracił na znaczeniu wraz z końcem cywilizacji egipskiej i został w późniejszych wiekach zastąpiony w Egipcie językiem arabskim. Późne stadium rozwojowe języka egipskiego stanowi język koptyjski, którym jeszcze do XVIII wieku posługiwały się nieliczne grupy ludności w Egipcie
                   Fazy rozwoju języka egipskiego

W języku egipskim wyróżnia się pięć faz historycznych: 
  • język staroegipski (datowany na lata 3180-2240 p.n.e.) – niekiedy osobno ujmuje się język Tekstów Piramid 
  • język średnioegipski lub egipski klasyczny (2240-1990 p.n.e. do czasów XVIII dynastii) 
  • język nowoegipski (1573-715 p.n.e.)
  • język demotyczny (od XXVI dynastii) 
  • język koptyjski (od Okresu Rzymskiego) – zachowany w liturgii Ortodoksyjnego Kościoła Koptyjskiego
Dziś
Dziś w Egipcie większość ludzi posługuje się językiem arabskim.

Wykonała: Wiktoria Madziała

piątek, 3 października 2014

Wynalazki

                                                                   KOŁO
Koło to nazwa elementów maszyny lub urządzenia o geometrycznym kształcie. Zostało wynalezione w połowie czwartego tysiąclecia p.n.e w Mezopotamii. Najstarsze znane pisemne świadectwa pochodzą z cywilizacji Sumeryjskiej.
Najstarsze koło zostało znalezione na terenie dzisiejszej Słowenii. Badacze stwierdzili, że pochodzi ono z roku ok. 3200 p.n.e i zostało stworzone po to, aby ułatwić transport ciężkich przedmiotów np. przewożenie bloków kamiennych. Koło było wykorzystywane w kole garncarskim, w pojazdach m.in w wozach i taczkach. 

                                    CIEKAWOSTKA
                           Najstarszy na świecie wizerunek pojazdu kołowego znaleziono w Polsce.



                                   Pismo 

             Pismo egipskie

Pierwsze zapisy zostały stworzone ok. 3000 lat p.n.e. Pismo egipskie występuje w trzech postaciach:
*hieroglificzne (hieroglify) "święte", ryte w kamieniu
*hieratyczne "pismo kapłanów, uroczyste" (uproszczone hieroglify), pisane na drewnie lub papirusie
*demotyczne "ludowe", używane od szybkiego zapisu

                                                  Pismo klinowe


Pismo to stworzyli Sumerowie w Mezopotamii ok. 3500 lat p.n.e. Początkowo pismo klinowe było pismem obrazkowym, z czasem obrazki zaczęły oznaczać również sylaby. Charakterystyczne kształty znaków tzw. kliny wiążą się z materiałem pisarskim (gliniane tabliczki). System symeryjski przejęły inne ludy Zachodniej Azji, np. Babilończycy i Asyrejczycy.